Hyzop lekarski – Hyssopus officinalis (józefek).
Roślina wieloletnia (półkrzew) o wzniesionej łodydze 4-kanciastej, w dole drewniejąca, silnie gałęzistej. Liście krótkoogonkowe, równowąskołancetowane, naprzeciwległe. Ciemnoniebieskie kwiaty zebrane są w nibyokółki i tworzą jednostronny kłos. Kwitnie od czerwca do października. W Polsce uprawiany jest w ogrodach. Niekiedy dziczeje. Pochodzi z Europy Wsch. i Azji Mniejszej.
Surowcem leczniczym jest ziele (Herba Hyssopi). Kilka razy w roku przy słonecznej pogodzie ścina się kwitnące pędy, wiąże w snopki i suszy w przewiewnym miejscu z dala od słońca. Ziele hyzopu zawiera olejek lotny, flawonoidy, kwas oleanoiowy i urosolowy oraz garbniki.
Napar z hyzopu wydatnie zmniejsza wydzielanie potu. Przy nadmiernej potliwości hyzop należy stosować w mieszance z szałwią, melisą i innymi ziołami o podobnym działaniu. Napar ten działa również wykrztuśnie – używa się go przy przewlekłych nieżytach oskrzeli, pomocniczo w dychawicy oskrzelowej i gruźlicy. Doskonale poprawia perystaltykę jelit, zwłaszcza u osób starszych. Stwierdzono również działanie moczopędne – używa się go z innymi ziołami w chorobach nerek i pęcherza. Dobrze jest nim płukać usta przy zapaleniach dziąseł i błony śluzowej.
Napar: pół łyżki suszonego ziela zalać 1 szklanką wrzątku. Po 10 minutach przecedzić. Pić 2 – 3 razy dziennie po pół szklanki. Dzienna dawka hyzopu nie powinna przekraczać wyżej podanych ilości – w nadmiarze szkodzi!
Znakomita przyprawa kuchenna do potraw o mdłym smaku – zupy ziemniaczanej i fasolowej, serów, pasztetów, surówek i sałat. Dobry dodatek aromatyzujący do wódek, wermutów i likierów. (Zielarz radzi).
