Lilak pospolity – Syringa vulgaris (potocznie, ale błędnie zwany — bzem).
Krzew lub niskie drzewo do 3 – 6 m wysokości. Liście szerokojajowate lub sercowate, na końcach zaostrzone. Liliowe lub białe pachnące kwiaty zebrane są w piramidalny kwiatostan. Owocem jest torebka. Sadzony w parkach i ogrodach. Pochodzi z Półwyspu Bałkańskiego i południowo – zachodniej Azji.
Surowcem jest kwiat (Flos Syringae) i liście (Folium Syringae), Kwiat zawiera olejek eteryczny, natomiast kora, gałązki i liście — syringinę i syringopikrynę. Liście zbiera się przed rozwinięciem kwiatów i suszy bezpośrednio po zbiorze w przewiewnym miejscu. Kwiaty zbiera się, gdy rozwijają się dolne partie kwiatostanu.
Macerat z liści bzu razem z kwiatem lipy jest znakomitym środkiem napotnym przy wszelkich przeziębieniach. Lilak wchodzi w skład maści do nacierania przeciw bólom neuralgicznym i stawowym. Zmielone liście przykłada się na ropiejące rany.
W medycynie ludowej napar z kwiatów lilaka pije się przeciw malarii, ostrym biegunkom, nadciśnieniu, wrzodom żołądka, kaszlowi, kokluszowi. Wywar z kwiatów poleca się na przeziębienia. Kwiat lilaka nastawia się na oczyszczonej nafcie i stosuje do nacierania przy reumatyzmie i zapaleniu korzonków nerwowych. Z naparu liści robi się kompresy na trudno gojące się rany, a świeże liście przykłada się. do bolącej głowy.
Macerat: łyżkę kwiatów zmieszanych (1:1) s zielem krwawnika i (1:0,25) kwiatem wrotyczu zalać półtorej szklanki wrzątku i pozostawić na noc. Rano przecedzić. Pić po ćwierć szklanki przy przeziębieniach.
Nalewka: 0,25 szklanki zmielonych liści lub kwiatów zalać 1 szklanką wódki lub spirytusu. Wcierać przy reumatyzmie i nerwobólach.
Przy stosowaniu lilaka nie należy przekraczać podanych w recepcie dawek, ponieważ roślina jest trująca.
