Inne nazwy to czomberek, macierzanka pospolita, tymianek wąskolistny, dzięcielnica.
Krzewinka wyrastająca do 15 cm wysokości, korzeń ma zdrewniały, gałęzisty. Rozrastając się tworzy duże, gęsto ulistnione, niskie kępy. Kwiaty różowo – fioletowe czasami białawe, dwuwargowe, skupione w główkowaty kwiatostan. Cała roślina ma bardzo przyjemny silny zapach. Występuje na suchych pastwiskach, słonecznych wzgórzach, przy drogach, na brzegach sosnowych lasów.
Surowcem zielarskim jest ziele macierzanki – Herba Serpylli.
Głównym składnikiem leczniczym ziela macierzanki jest olejek lotny zawierający linalol, tymol, karwakrol i inne. Poza tym występują saponiny, garbniki, flawonoidy, gorycze, sole mineralne i kwasy organiczne.
Macierzanka piaskowa działa antyseptycznie, ściągając, przeciwzapalnie.. pobudzająco, wykrztuśnie, przeciwskurczowo i moczopędnie. Polecana jest w nieżytach górnych dróg oddechowych, przy uporczywym kaszlu i kokluszu. a także w zaburzeniach przewodu pokarmowego (upośledzone trawienie, skurcze żołądkowe, wzdęcia).
Macierzankę stosuje Się w pustaci naparu przy stanach zapalnych miedniczek nerkowych, pęcherza i schorzeniach wątroby. Zewnętrznie stosuje się do płukania jamy ustnej i gardła, w postaci okładów przy bólach reumatycznych, neuralgicznych, przy zapalaniu skóry i oczu, na wrzody, rany i stłuczenia. Od dawna znane są i zalecane kąpiele wzmacniające. aplikowane dzieciom, rekonwalescentom i osobom starszym.
Napar: łyżkę ziela macierzanki zalać szklanką wrzątku, trzymać pod przykryciem 10 minut, odcedzić. Pić 1 – 2 razy dziennie po pół szklanki płynu.
Napar do użytku zewnętrznego: 5 łyżek ziela macierzanki zalać szklanką wrzątku i przykryć. Po 10 min rozparzone ziele zawinąć w płótno i przykładać na chore miejsce.
Kąpiel: 200 g suszonego ziela macierzanki zagotowujemy w. 3 – 4 ł wody, a gdy odwar „naciągnie” przecedzamy do wanny napełnionej tylko w połowie wodą.
