Przestęp biały – Bryonia alba L. (przestęp pospolity)
Bylina o szeroko owłosionej pnącej łodydze do 4 m długiej. Liście sercowate, 5-7 klapowe, klapy ostro zakończone, gruboząbkowane. Korzeń bulwiasto zgrubiały, rozgałęziony. Kwiaty męskie zebrane są w długoszypułkowe kwiatostany, żeńskie – na krótkich szypułkach. Kwiaty żółtawobiałe, aromatyczne. Owocem jest czarna jagoda.
Występuje przy płotach, w wilgotnych zaroślach i na przychaciach. Gatunek bardzo rzadki. Niekiedy uprawiany jako roślina ozdobna.
Surowcem jest korzeń – Radix Bryoniae. Równowartościowego surowca dostarcza drugi gatunek przestęp dwupienny – Bryonia dioica. Korzenie wykopuje się na wiosnę, zanim roślina zacznie kwitnąć. Korzenię po oczyszczeniu płucze się wodą, rozcina na części i suszy w suszarniach. Można używać świeżych korzeni. Surowiec zawiera związki zwane kukurbitacynami, substancje żywicowe, kwas ursenolowy, choline, aminy.
Przestęp biały – Bryonia alba L. (przestęp pospolity)
Bylina o szeroko owłosionej pnącej łodydze do 4 m długiej. Liście sercowate, 5-7 klapowe, klapy ostro zakończone, gruboząbkowane. Korzeń bulwiasto zgrubiały, rozgałęziony. Kwiaty męskie zebrane są w długoszypułkowe kwiatostany, żeńskie – na krótkich szypułkach. Kwiaty żółtawobiałe, aromatyczne. Owocem jest czarna jagoda.
Występuje przy płotach, w wilgotnych zaroślach i na przychaciach. Gatunek bardzo rzadki. Niekiedy uprawiany jako roślina ozdobna.
Surowcem jest korzeń – Radix Bryoniae. Równowartościowego surowca dostarcza drugi gatunek przestęp dwupienny – Bryonia dioica. Korzenie wykopuje się na wiosnę, zanim roślina zacznie kwitnąć. Korzenię po oczyszczeniu płucze się wodą, rozcina na części i suszy w suszarniach. Można używać świeżych korzeni. Surowiec zawiera związki zwane kukurbitacynami, substancje żywicowe, kwas ursenolowy, choline, aminy.
Preparaty z przestępu mają własności przeczyszczające. W homeopatii surowiec uważany jest za doskonały lek błon śluzowych, stosowany przy nieżytach oskrzeli, zapaleniu płuc i otrzewnej. Używa się go także jako środka przeciwbólowego i przeciwgośćcowego. Najczęściej jednak stosuje się go jako silny środek przeczyszczający.
W medycynie ludowej odwar z korzenia jest stosowany przy epilepsji (po 1 łyżeczce dziennie) i do płukania gardła i jamy ustnej przy zaziębieniach i przy bólach zębów. Papkę z korzeni przykłada się na czyraki i miejsca ropiejące. Używa się także przy zapaleniu ucha wewnętrznego. Kompresami z wywaru z ziela przestępu okłada się bolące gardło, Przy używaniu przestępu należy pamiętać, że roślina jest trująca i nie można podawać jej dzieciom. Dzienna dawka nie może przekroczyć 1,5 g surowca.
Jako środek przeczyszczający stosuje się 200-400 mg zmielonego korzenia z miodem.
W medycynie ludowej odwar z korzenia jest stosowany przy epilepsji (po 1 łyżeczce dziennie) i do płukania gardła i jamy ustnej przy zaziębieniach i przy bólach zębów. Papkę z korzeni przykłada się na czyraki i miejsca ropiejące. Używa się także przy zapaleniu ucha wewnętrznego. Kompresami z wywaru z ziela przestępu okłada się bolące gardło, Przy używaniu przestępu należy pamiętać, że roślina jest trująca i nie można podawać jej dzieciom. Dzienna dawka nie może przekroczyć 1,5 g surowca.
Jako środek przeczyszczający stosuje się 200-400 mg zmielonego korzenia z miodem.
