Sosna zwyczajna – Pinus silvestris L.
Drzewo dorastające do 40 m wysokości. Dolna część pnia pokryta jest grubą, ciemną korowiną, górna – cienką pomarańczowo-czerwoną. Szyszki sosny są stożkowate i jasnobrunatne, wiszą na szypułce łukowato skręconej ku dołowi.
Występuje w drzewostanach litych lub mieszanych, najczęściej na ubogich glebach piaszczystych, bielicowych, o różnej wilgotności. Głęboki system korzeniowy dobrze zakotwicza sosną w glebie i umożliwia jaj wzrost nawet na skalnych ścianach.
Surowcem zielarskim są liście (szpilki, igły) sosny (Folium Pini), pędy (Turio), pączki (Gemmae) i żywica (Resina Pini). Pączki zbiera się wyłącznie z drzew ściętych, w okresie spoczynku wegetatywnego, od listopada do kwietnia. Najwartościowszym surowcem są pączki szczytowa (w koronkach). Młode pędy zbiera się zaraz po rozwinięciu z pączków, gdy mają długość 5 cm i są okryte łuseczkami i żywicą. Są one również cenionym surowcem, bogatym w witaminą C. Ulistnione, tegoroczne gałązki sosny tzw. cetynę, zbiera się tylko z drzew ściętych, jesienią lub zimą. Ścina się pędy długości do 30 cm. Powyższe trzy produkty sosny używane w lecznictwie suszy się rozłożone cienką warstwą w pomieszczeniach ogrzewanych do temp. 35°C. Zawierają one olejek eteryczny (pinen), gorycz, flawonoidy, witaminę C, żywice, sole mineralna. Z żywicy otrzymują się terpentynę (oleum terebinthinae).
Pączki działają wykrztuśnie, napotnie i łagodnie moczopędnie. Pozostałe surowce – również wykrztuśnie, oraz przeciwskurczowo i antyseptycznie. Przy schorzeniach dróg oddechowych i dróg moczowych mają zastosowanie napary lub syropy z pączków. Olejki otrzymane z cetyny sosnowaj stosują sią przy stanach zapalnych dróg oddechowych, kokluszu, astmie oraz do inhalacji i zewnętrznie do nacierań. Pączki, młode pędy i igły sosnowa używana są do kąpieli w chorobach reumatycznych. Nalewki i odwary z sosny dodawane do kąpieli, są środkiem oczyszczającym skórę i odświeżającym.
Odwar: 60 pączków lub igieł zalać 1 litrem wody; gotować (do inhalacji).
Nalewka: 100 g świeżo zebranych pąków lub młodych pędów zalać 1 1 białego wina. Pić 3 razy dziennie po kieliszku, po jedzeniu (w wiosennych zaburzeniach przemiany materii).
